Agile metodolojisinin ve çerçevelerinin yaygınlaşması, uygulama alanlarının ve örneklerinin artması ile birlikte artık iş ilanlarında bazı rolleri eskiye göre daha fazla görmeye başladık.
Bunlar; Product Manager, Product Owner ve Business Analyst rolleri.

Peki bu roller özellikle finans sektörü tarafından kavramsal olarak gerçekten doğru mu kullanılıyor? Her ne kadar birbirlerine çok yakın pozisyonlar gibi düşünülse de odak, iletişim alanı ve kapsam olarak birbirlerinden keskin şekilde ayrışmaktalar. Bu sebeple hem bu rollerin daha iyi anlaşılmasının sektöre daha faydalı olacağını düşündüğümden her rolü detaylı ve karşılaştırmalı olarak analiz etme ihtiyacı olduğunu düşünüyorum.

Product Owner, Scrum Çerçevesi’nde ve Agile metodolojisinde ürün geliştirme sürecinde kritik bir rol olarak tanımlanabilir. Fintech ve Bankacılık sektörlerinde, Product Owner (PO)’nun temel görevi müşteri ihtiyaçlarını ve ürün hedeflerini Scrum Team ile birlikte istişare ederek geliştiricilere ve paydaşlara anlaşılabilir, detaylı ve doğru şekilde benimsetmektir. Daha sonrasında ise belirlenen Product Goal’un Sprint ve Backlog süreçlerinin yönetilmesinde ve ürün değerinin maksimize edilmesinde de aktif olarak rol oynar.

Temel Sorumlulukları;

• Ürün Hedefini ve Yol Haritasını Scrum prensiplerine göre takım ile birlikte oluşturma.
• Ürün hedefine “nasıl” ulaşılacağının detaylandırıldığı Product Backlog ve Sprint Backlog maddelerinin önceliklendirilmesini, detaylandırılmasını ve sıralanmasını sağlamak.
• Müşterileri bildirimi ile sürekli bir increment oluşturulmasını sağlamak.
• İş birimlerinin ve müşterilerin, yani paydaşların ihtiyaçlarını anlamak ve Backlog’ları buna göre düzenlemek.

Rolün Özellikleri;

• Stratejik düşünme ve hedef odaklı olma.
• Müşteri taleplerinin en uygun şekilde geliştirme ekibine aktarılmasını sağlamak.
• Paydaş iletişimini yönetebilmek amacıyla gerekli iletişim yeteneklerine sahip olmak.

Business Analyst, hem iş hem de teknik gereksinimlerin toplanması, analizi ve süreçlerin iyileştirilmesi konusunda önemli bir rol üstlenir. Fintech ve Bankacılık sektörlerinde, ürünün işlevsel gereksinimlerini toplar, analiz eder ve veri tanımının ihtiyaçları ile uyumlu olmasını sağlar.

Temel Sorumlulukları;

• İş gereksinimlerinin analizi; ihtiyaçların detaylı ve doğru anlaşılmasını sağlamak.
• Dökümantasyon; Tüm gereksinim ve süreçlerin yazılı hale getirilmesi.
• İletişim Köprüsü; İş ekipleri ve teknik ekipler arasında doğru iletişim sağlanması.
• Risk Analizi ve Çözüm Önerileri; Potansiyel risklerin belirlenmesi ve önlenmesi konusunda öneriler geliştirilmesi.

Rolün Özellikleri;

• Süreç Analizi ve İyileştirme Yeteneği
• Hem teknik ekipler ile hem de iş ekipleri ile iletişim kurma becerisi
• Veri odaklı olma ve veri tabanlı karar alma yeteneği

Product Manager, ürün geliştirme sürecinin daha geniş bir açıdan sorumludur. PO’nun odaklandığı konuların yanı sıra PM, daha çok ürünün pazar stratejisi, iş modeli, müşteri memnuniyeti gibi büyük resim ile ilgili konulara odaklanmalıdır. Strateji belirlemede de kritik bir rol oynar.

Temel Sorumlulukları;

• Ürün Stratejisi ve roadmap oluşturma.
• Pazar Araştırması ve rekabet analizi yaparak ürünün pazardaki konumunu belirlemek.
• Paydaş koordinasyonunu sağlamak.
• Ürün gelir modelleri ve bütçeler üzerinde çalışmak.

Rolün Özellikleri;

• Stratejik ve ticari düşünme becerisi
• Pazar odaklı analiz ve uzun vadeli planlama yeteneği
• Yönetim ve liderlik yetenekleri

Aslında rollerin tanımlarını okuduğumuzda bile rollerin birbirinden ne kadar farklı olduğunu ve hangi noktalarda ayrıştıklarını kestirebiliyoruz. Ancak konunun daha net olması açısından bu roller arasındaki farklılıkları detaylı olarak inceleyelim;

Odak Noktası;

• PO teknik süreci geliştirmeye ve ihtiyaç önceliklendirmesine odaklanır.
• BA iş süreçlerinin analizine, gereksinimlere ve süreç verimliliğine odaklanır.
• PM ürünün pazardaki başarısı ve stratejisi üzerinde durur ve uzun vadeli hedeflere odaklanır.

İletişim Alanı;

• PO teknik ekip ve paydaşlar ile sürekli iletişim halindedir.
• BA, iş birimleri ve teknik ekipler ile iletişim halindedir.
• PM, tüm departmanlarla koordinasyonu kurarak, strateji belirleme ve pazarla uyumlu hale gelme.

Özetle Fintech ve Bankacılık sektörlerinde tüm bu roller, ürün geliştirme sürecinin farklı alanlarında kritik bir işlev üstlenir. Bu roller doğru şekilde tanımlandığında ve koordine edildiğinde güçlü ve verimli bir ürün geliştirme süreci ortaya çıkar. Ancak bu günlerde sektör bu konuda belki yeni bir alan olmasından belki de metodolojiye ve kavramlara tam hakim olmamaktan dolayı sıkıntı çekmektedir. Bunun örneklerinden biri ise; technical product manager, technical product owner gibi aslında metodolojide olmayan yeni rollerin ortaya çıkması.Bu belirsizliğin buradaki turnover sürecini artırdığı ise kaçınılmaz bir gerçek.

Çözüm olarak ise işe alım sürecinin en başından başlayarak bu rollerin aslında uygun tanımlanması ve insan kaynakları uzmanlarının bu konuda ustalaşması, ürün süreçlerinde şu anda çoğunlukla çıkmazda olan şirketlere verimliliği en baştan itibaren arttırma fırsatı sunacaktır.

Umalım ki sektör, yalın bir metodoloji için sürekli olarak yeni roller üretmek yerine, rollerin aslında doğru kategorisine odaklansın.

*Ps bu içerik bir AI desteği olmadan hazırlanmıştır.